Podstawowa suplementacja dla zdrowej osoby – jakie składniki powinna uwzględniać?

U znaczącej większości populacji suplementy diety powinny być zażywane tylko wtedy, gdy jest to konieczne – a więc w sytuacjach, w których jadłospis nie jest w stanie pokryć podstawowego zapotrzebowania człowieka na konkretne witaminy, minerały i inne, niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu składniki. Nie oznacza to jednak, że konieczność przyjmowania suplementów diety dotyczy wyłącznie osób cierpiących na różnego rodzaju choroby – jest wręcz przeciwnie. Istnieją bowiem konkretne substancje, które na co dzień powinny zażywać w formie suplementacji wszystkie zdrowe osoby, praktykujące na co dzień higieniczny tryb życia i mające odżywczą, pełnowartościową dietę. Jakie to substancje? Które z suplementów diety są wskazane do stosowania u zdrowych osób?

Suplementy diety dla zdrowej osoby – czy powinno się je przyjmować?

Tak, jak zostało to wspomniane powyżej – także w przypadku całkowicie zdrowych osób, w pewnych okolicznościach, istnieje konieczność suplementacji konkretnych witamin, minerałów i składników odżywczych. Są to przede wszystkim sytuacje, w których zapotrzebowanie na poszczególne substancje wzrasta w stosunku do reszty populacji, natomiast niektóre składniki powinny być przyjmowane w ramach suplementacji tak naprawdę przez wszystkie osoby. O tym, jakie to substancje, piszemy poniżej, a więcej informacji o kwestii podstawowej suplementacji oraz o innych aspektach przyjmowania tego typu preparatów znajduje się w artykule Suplementy diety – fakty i mity, do którego lektury serdecznie zachęcamy.

Witamina D – najważniejszy element suplementacji

Witamina D jest tym składnikiem, który tak naprawdę powinien być suplementowany przez wszystkich – zarówno przez osoby zdrowe (w tym osoby dorosłe, seniorów i dzieci), jak i przez pacjentów cierpiących na różnego rodzaju schorzenia o przebiegu ostrym lub przewlekłym. Wynika to przede wszystkim z tego, iż najważniejszym źródłem witaminy D w organizmie jest jej skórna synteza, zachodząca pod wpływem ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Niestety, w szerokości geograficznej, w której leży Polska, wymagany czas i intensywność tej ekspozycji jest niewystarczający do zsyntezowania odpowiedniej ilości witaminy D (zwłaszcza w okresie jesiennym i zimowym).

Wszystko to sprawia, że witamina D (niezbędna między innymi do procesu metabolizmu fosforu oraz wapnia, a także do prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego oraz nerwowego) powinna być absolutną podstawą suplementacji – oczywiście w odpowiednio dobranych dawkach – u dzieci i dorosłych. Składnik ten znajdziecie w preparatach Revolife – w tym w formule dla niej i dla niego Skóra Włosy Paznokcie, a także w suplementach Tytanki oraz O!Mega Squad.

Kwasy omega-3: kto i kiedy powinien przyjmować je w formie suplementów?

Kolejną substancją, która powinna znaleźć się w suplementacji większości Polaków, są kwasy omega-3. Z czego to wynika? Przede wszystkim z tego, że w naszej codziennej diecie bardzo rzadko goszczą ich najbogatsze źródła – a więc tłuste ryby morskie, takie jak łosoś, tuńczyk, makrela, śledź czy sardynki. Warto tu zaznaczyć, że to w tych właśnie rybach obecne są dwa najważniejsze kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 – a więc kwas dokozaheksaenowy (DHA) oraz kwas eikozapentaenowy (EPA). O konieczności suplementacji kwasów omega-3 mówi się coraz więcej i głośniej – nie tylko w kontekście przyjmowania tego składnika przez kobiety w ciąży (jego właściwy poziom jest bowiem niezbędny dla prawidłowego rozwoju płodu), ale również przez wszystkich przedstawicieli populacji – od dzieci po seniorów.

Kwasy omega-3 mogą rysować się więc w krajobrazie zdrowotnym jako nowa witamina D – warto pomyśleć o przyjmowaniu obu tych składników na co dzień. Dość powiedzieć, że kwasy omega-3 przyczyniają się do prawidłowego rozwoju umysłowego oraz rozwoju układu nerwowego u dziecka, wykazują korzystny wpływa układ sercowo-naczyniowy (działają kardioprotekcyjnie), a wiele badań donosi, że ich właściwa podaż wspiera profilaktykę chorób neurodegradacyjnych (w tym, przykładowo, choroby Alzheimera), insulinooporności i cukrzycy, a także miażdżycy. Kwasy omega-3 są obecne zarówno w propozycjach Revolife skierowanych do dorosłych, jak i do dzieci – a więc w suplemencie Skóra Włosy Paznokcie oraz w O!Mega Squad.

Witamina B12, wapń i żelazo – czy zdrowa osoba na diecie wegańskiej lub wegetariańskiej powinna je przyjmować?

W kontekście konieczności rozszerzenia podstawowej suplementacji bardzo często mówi się o osobach będących na diecie wegańskiej i wegetariańskiej. Oba te sposoby żywienia są prozdrowotne – zwłaszcza, jeśli chodzi o profilaktykę chorób układu krążeniowego, chorób serca czy miażdżycy. Niestety, tego typu diety, które w ogóle nie uwzględniają spożywania produktów odzwierzęcych, mogą prowadzić do wystąpienia niedoborów konkretnych składników odżywczych – w tym witaminy B12 i wapnia, a rzadziej – żelaza (osoby bez problemów z wchłanianiem tego pierwiastka mogą zapewnić sobie odpowiednią jego ilość ze źródeł roślinnych). W praktyce oznacza to, iż – mimo ogólnego, bardzo dobrego stanu zdrowia – weganie i wegetarianie powinni zastanowić się nad suplementacją witaminy B12 oraz wapnia, a w przypadku stwierdzonego niedoboru i po konsultacji z lekarzem – również żelaza.

Suplementacja a nietolerancje pokarmowe i uczulenia

Nietolerancje pokarmowe czy też uczulenie na konkretne rodzaje pożywienia wymagają od pacjenta nierzadko eliminacji całych grup produktów, które jednocześnie są kluczowe dla dostarczania do organizmu poszczególnych składników pokarmowych. Przykładowo, uczulenie na białka mleka krowiego pociąga za sobą konieczność rezygnacji ze spożywania produktów mlecznych, niezwykle bogatych w wapń. W takiej sytuacji warto porozmawiać z lekarzem o wdrożeniu odpowiedniej suplementacji w taki sposób, by osoba odmawiająca sobie poszczególnych produktów dla utrzymania dobrego stanu zdrowia, mogła jednocześnie czerpać niedoborowy składnik z innego źródła, jakim są wysokiej jakości suplementy diety.

Źródła:

1. Stoś, R. Wierzejska, M. Siuba-Strzelińska, Suplementy diety – czy potrzebujesz? [w:] Instytut Żywności i Żywienia, ncez.pzh.gov.pl, dostęp: 28.02.20125
2. Buczkowski, S. Chlabicz, J. Dytfeld, W. Horst-Sikorska, A. Jaroszyński, P. Kardas, M. Marcinkowska, J. Siebert, M. Tałałaj, Wytyczne dla lekarzy rodzinnych dotyczące suplementacji witaminy D [w:] Forum Medycyny Rodzinnej 2013, tom 7, nr 2
3. Dr n. med. D. Wnęk, Suplementy diety – kiedy stosować? [w:] Medycyna Praktyczna, 04.05.2022
4. Dr n. med. A. Chmielewska, dr n. med. B. Patro-Gołąb, dr n. med. J. Mrukowicz, Zalecenia dotyczące suplementacji diety [w:] Medycyna Praktyczna, 26.08.2024
5. n. farm. I. Wawer, R. Sterczyński, Suplementy – czy i na ile są wsparciem profilaktyki i terapii [w:] Medical Tribune 12/2014
6. dr hab. n. med. I. Wawer, dr n. farm. K. Paradowska, Suplementacja witamin u dorosłych [w:] Medycyna po Dyplomie 06/2018
7. Dr hab. M. Grembecka, Suplementy diety – panaceum na wszystkie dolegliwości? [w:] Gazeta AMG 1/2019